Psychoza

Psychoza jest poważnym zaburzeniem natury psychicznej, które w psychiatrii oznacza stan umysłu, kiedy dochodzi do bardzo poważnych zaburzeń percepcji.

Myślenie osób z psychozą podlega całkowitej dezorganizacji. Zaburzenia postrzegania i świadomości prowadzą do stanu, w którym chory całkowicie traci kontakt z rzeczywistością. Psychoza jest najbardziej czystą formą ogólnie rozumianego szaleństwa. Dodatkowo, osoba znajdująca się w stanie psychotycznym jest zupełnie przekonana o prawdziwości swoich przeżyć, nie posiada również poczucia choroby. Istotną cechą w psychozie jest brak krytycyzmu wobec własnych nieprawidłowych spostrzeżeń, osądów i tym podobnych. Pomimo to wyróżniamy psychozy z zachowaną świadomością i takie, w których całkowicie brakuje świadomości.

Psychoza jest terminem dość ogólnym. Opisuje ona bowiem całą grupę zupełnie różnych ludzkich zachowań, których przyczyny są zupełnie indywidualne, dlatego psychoza nie jest traktowana jako jednostka chorobowa, aczkolwiek opisano różne rodzaje psychoz i to są już regularne jednostki chorobowe. Potocznie wyrażeniem "psychoza" określa się wszelkie zachowania spoza normy.

Jak już wcześniej zostało to wspomniane, psychozy możemy podzielić na takie, w których pozostaje zachowana świadomość i te z ograniczoną świadomością, bądź całkowicie jej pozbawione.

Psychozy, którym towarzyszy zaburzona świadomość cechują się zazwyczaj znanym i wyraźnym czynnikiem etiologicznym (czyli takim, który je wywołał). Zazwyczaj są to poważne zatrucia organizmu substancjami chemicznymi, wysoka, długo utrzymująca się gorączka lub odstawienie substancji, od której człowiek jest uzależniony.

Psychozy z zachowaniem świadomości to głównie zaburzone spostrzeganie lub myśleniu. Levine i Zigler, wybitni badacze zaburzeń psychotycznych, przypuszczali, że urojenia te występują u ludzi na wyższym poziomie rozwoju a omamy dręczą osoby słabiej rozwinięte, w młodszym wieku itp. Stwierdzenie to opiera się na hipotezie, że omamy wzrokowe są zjawiskiem bardzo bliskim intensywnym marzeniom lub dość "wybujałej" wyobraźni. Według nich, aby wytworzyć system urojeń, mózg musi posiadać dobrze rozwiniętą konstrukcję psychiczną. Powyższe hipotezy pozwalają wytłumaczyć, dlaczego akurat w wieku dojrzałym mamy do czynienia z psychozami endogennymi (czyli takimi, które nie posiadały czynnika "zapalnego", który by je wywołał).

Obecne badania nad zjawiskami psychozy wskazują, iż czynnik etiologiczny w psychozie ma podłoże głównie neurobiologiczne i polega na niezrównoważonej gospodarce neuroprzekaźnikowej. Wiele zaburzeń psychotycznych może mieć swoje źródło również w nieprawidłowej budowie mózgu, jednak ogromna większość badanych osób poddanych badaniu CT ma zupełnie zdrowy mózg bez zaników jego elementów ani ognisk padaczkowych. Pada więc w tym miejscu podejrzenie, że psychoza są zaburzeniem czynnościowymi= a nie strukturalnymi.

Psychozy leczone są przede wszystkim farmakologicznie i leczenie to ma na celu blokowanie zbyt aktywnych receptorów neuroprzekaźnikowych w synapsach. Niekontrolowane pobudzenia w mózgu są bowiem źródłem urojeń i omamów. Lekami stosowanymi w leczeniu psychozy są więc takie substancje jak neuroleptyki. Przykładowymi lekami przeciwpsychotycznymi są olanzapina, chloroprothixen, kwetiapina, risperidon i amisulpryd.

W przebiegu psychoz bardzo ważnym czynnikiem jest krytycyzm. Umiejętność określenia swoich myśli, sądów i słów wypowiedzianych w stanie psychotycznym, w sposób obiektywny, zgodny z normami przyjętymi w otoczeniu, jest bardzo ważnym zjawiskiem w przebiegu leczenia choroby, ponieważ rokuje wyzdrowienie i jest pierwszą oznaką że pacjent "wraca do siebie"

Warto również wspomnieć, że psychoza bardzo często bywa mylona z psychopatią. Psychopatia jest stanem permanentnego odłączenia od rzeczywistości, cechuje ją utrata norm moralnych i niezrozumiałe okrucieństwo. Psychoza zaś jest stanem, w którym człowiek raczej nie jest zagrożeniem ani dla innych ani dla siebie.